Ancak halihazırda ünlenmiş, neredeyse her fen eğitimcisi ve eğitimci adayı tarafından ezberlenmiş ve öğrenciye sadece seyirlik bir etkileşim imkanı sunan bir çok popüler materyal kalıbı; öğrencilere derse yönelik bir yarar sağlayamamakta, aksine ders esnasında onların dikkatlerini dağıtabilmekte ve dersin pratik yararlılığını ve hatta dersin itibarını öğrencinin gözünde azaltabilmektedir.
Öğrencilerin gerçekten de deneme-yanılma yoluyla deneyimleyebilecekleri ve öğretmenlerin de aktif olarak üzerinde ders anlatabileceği bir materyal tasarlama fikriyle yola çıkarak ben ve sevgili lisans arkadaşlarım Emre ÖZÇAKAN, Fatma Kamuran GİRGİN, Mehmet TÜRK ve Özge MUTLU, "Periyodik cetveli ve ilk 18 elementin sembollerini, gruplarıni ve atom numaralarını iş başında öğreten ve bu süreçte öğrenciyi içine alarak onu deneme-yanılma yoluyla da olsa kendine eğlenceli bir öğrenme durumu yaratabileceği gerçekten işlevsel ve dayanıklı bir fen eğitimi materyali nasıl hazırlarız?" sorusuna bir cevap olarak düşündüğümüz 3 boyutlu bir periyodik cetvel materyali tasarladık ve sunduk. Bu materyali oluşturmadan önce daha benzer olarak yapılmış olan çalışmaları internet üzerinden araştırdık velhasıl fikir ve uygulayış yönünden bir eşine rastlayamadık. Kendi zamanı itibariyle tamamen orijinal olduğunu düşündüğümüz materyalimizin derse uygulanışına yönelik hususları aşağıda listeledim;
Ana Düşünce: İlköğretim 7. sınıf öğrencilerine ezberletilen periyodik cetvelin ilk 18 elementinin sembollerini ve atom numaralarına göre yerleşimini oyunlaştırarak sunma.
- Periyodik Cetvel 3D olarak adlandırılmasının sebebi, ilk 18 elementin yüksekliğinin kendi atom numarası kadar olmasıdır. Örneğin He elementi, 2 basamaklık bir yüksekliğe sahip iken Na elementinin yüksekliği 11 basamaktır. Her basamak için bir adet lego parçası kullanılmaktadır.
- İlk 18 elementin sembolleri ve atom numaraları üzerilerine yapıştırılmış halde renklerine göre gruplandırılmış 18 adet hazır lego parçası bulunur. Bu lego parçaları, oluşturulan yüksekliklerin üzerine en son takılır. Bu 18 elementin her biri için bu süreç tekrarlanır ve periyodik cetvel tamamlandığında, aynı renk legolardan oluşan elementlerin benzer özellikler taşıdığı görülür. Bu, ilköğretim ders kitaplarındaki 2 boyutlu periyodik cetvel çizimlerinde kullanılan yöntemin aynısıdır.
- Öğrenciler, üzerinde element sembolü ve atom numarası yapıştırılmış halde bulunan legoları ellerine aldıklarında öncelikle önlerindeki taslakta yerlerini bulacaklar, sonrasında ise o elementin atom numarası kadar legoyu kullanarak oluşturdukları yükseliğin üstüne bu ellerindeki element legosunu iliştireceklerdir. Bu sayede bunu sadece ezberlemenin yanısıra, aslında atom numarası ile atom kütlesi arasında bir bağlantının da bulunduğuna dair kendi fikirlerini oluşturabileceklerdir.
Gerekli Malzemeler
Tercihen 1x1 uzunluğunda en az 18 lego parçası (Yükseklikler ile birlikte yaklaşık 160 adet lego parçasına ihtiyaç vardır; set şeklinde satın alınarak temin edilebilir.)- Farklı renklerde fon kartonları (Üzerine yazı yazılacağı için oluşacak kontrasta dikkat etmek gerekmektedir)
- Gazlı kalem
- Mukavva karton (Periyodik cetvel bunun üzerine oluşturulacaktır)
- Sıvı yapıştırıcı
